Cát xây dựng là vật liệu không thể thiếu trong ngành xây dựng nói chung. Nhu cầu sử dụng cát cũng khá lớn. Nhưng không phải loại cát nào cũng được sử dụng trong xây dựng.
Cát xây dựng là vật liệu dạng hạt nguồn gốc tự nhiên bao gồm các hạt đá và khoáng vật nhỏ và mịn.
Kích thước cát hạt cát xây dựng theo đường kính trung bình nằm trong khoảng từ 0,0625 mm tới 2 mm (thang Wentworth sử dụng tại Hoa Kỳ) hay từ 0,05 mm tới 1 mm (thang Kachinskii sử dụng tại Nga và Việt Nam hiện nay).
Một hạt vật liệu tự nhiên nếu có kích thước nằm trong các khoảng này được gọi là hạt cát. Lớp kích thước hạt nhỏ hơn kế tiếp trong địa chất học gọi là đất bùn (Mỹ) với các hạt có đường kính nhỏ hơn 0,0625 mm cho tới 0,004 mm hoặc bụi (Nga) với các hạt có đường kính nhỏ hơn 0,05 mm cho tới 0,001 mm.
Lớp kích thước hạt lớn hơn kế tiếp là sỏi/cuội với đường kính hạt nằm trong khoảng từ 2 mm tới 64 mm (Mỹ) hay từ 1 tới 3 mm (Nga).
Khi cọ xát giữa các ngón tay thì cát tạo ra cảm giác sàn sạn (chứ không như đất bùn tạo cảm giác trơn như bột).
Cát xây
Là loại cát xây dựng có độ sạch cao, gần như là tuyệt đối, không lẫn tạp chất, không lẫn bùn đất ( có thể được rửa và sàng qua máy ). Cát xây có độ lớn tương đối, nhỏ hơn cát bê tông, được dùng chủ yếu để thi công hạng mục xây tường, cán nền, hạt cát có modul độ lớn tương đối sẽ làm tăng chất lượng công trình.